Hamsi Çeşitleri Batı Karadeniz Azak Marmara Hamsisi

Hamsi

Hamsi

Hamsi, gözlerinin gerisine kayan ağzı ile yivrilmiş burnu ile yakın akrabası Sardalyadan kolaylıkla ayrılır. Gümüş balığı da hamsinin akrabasıdır. Boyu ortalama 12 cm olup azami 18-20 cm ye kadar büyürler ve çok büyük sürüler halinde gezerler. 

Karadeniz hamsisi Azak ve Karadeniz olmak üzere ikiye ayrılır. Azak hamsisinin burnu daha küttür. Azak denizinde üreyip kışlamak üzere güneye, bizim orta ve doğu Karadeniz bölgesine inerler; nisan sonunda da kuzeye göç ederler. 

Hamsi

Batı Karadeniz hamsisi ise kuzeybatı Karadeniz de ürer, kışlamak üzere kasımdan şubata kadar Trakya kıyılarına ve Marmara’ya göç eder. Nisan ayında da yumurtlamak üzere Karadeniz’e çıkar. 

Ayrıca Marmara hamsisi denilen yalnız Marmara’da çıkan daha küçük ve göç etmeyen bir hamsi türü de vardır. Aynı tür kuzey egede de bulunur. Bu hamsinin sırt rengi daha açıktır. Özellikle Karadeniz yöremizin temel gıdası, temel protein kaynağıdır. 

Hamsi Mevsimi

Yemekleri

Fiyatının ucuz olması nedeniyle çok geniş kitle tarafından tüketilir. Hamsinin hemen her türlü yemeği yapılır. Izgara, fırın, kağıt kebabı, buğulama, pilaki, yahni hamsi tava gibi. Siyah etli bir balık olamasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. 

Yaz aylarında yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih edilmelidir. Kış aylarında yakalanan tuzlanıp saklanır. Buna ançovi tabir edilir. Ayrıca balık yağı ve balık unu üretiminde de kullanılmaktadır.

Tavada Hamsiler

Karadeniz ve Marmara denizinde en çok görülen ve hemen hemen herkesin severek tükettiği bir balıktır. Küçük gövdeleriyle, parlak renkleriyle ve muhteşem lezzetiyle, özellikle Karadeniz yöresinin vazgeçilmezlerinden olan hamsi Karadeniz mutfağında birçok yemek içinde kullanılmaktadır. Hamsi tava, hamsi buğulama, fırında hamsi, hamsi çorbası, hamsili pilav, hamsi kuşu bunlardan sadece birkaçıdır.

İçindeki omega-3 yağı sebebi ile ciddi anlamda bir protein deposudur. Kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde oldukça etkili olan Omega-3’ü doğal yollarla almak oldukça önemlidir. Ancak hamsilerin veya diğer balık türlerinin kızartılarak tüketilmesi ne yazık ki değerli besin maddelerinin kaybolmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle mümkünse kızartmak yerine buğulama ve fırında pişirme gibi yöntemlerle hazırlanması önerilmektedir.

Hamsi Tava

Yaşadığı Bölgeler

Ülkemizde hamsinin anavatanı Karadeniz diye düşünebiliriz ancak hamsiler yaşadıkları bölgelere göre de üç bölüme ayrılıyorlar. Bu bölgeler;

Azak Denizi ile Doğu Karadeniz arasında yaşayan hamsiler

Batı Karadeniz hamsisi

Marmara’da yaşayan hamsilerdir.

Aynı familyadan olmalarına rağmen boyları ve göç özellikleri açısından Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz ve Marmara hamsileri birbirinden farklıdır.

Mısır Ekmeği

Azak – Doğu Karadeniz Hamsisi

Azak Denizi’nden Samsun’a kadar inen hamsiler ortalama 11 cm. boyunda olup Batı Karadeniz hamsilerinden biraz daha küçüktürler. En büyüklerinin boyu 15 cm.’dir. Burnu daha küt, gözleri daha büyük, kafası daha kısadır.

Eylül ayı sonlarına doğru deniz sıcaklığı +10 dereceye indiğinde Azak Denizinden Dogu Karadeniz sularına doğru göç etmeye başlarlar. Hamsiler bu sırada yağlı ve çok lezzetlidirler.

Batı Karadeniz Hamsi

Sinop’tan, Trakya sahillerine ve İğneada’ya kadar olan bölgede yaşayan Batı Karadeniz hamsileri, Doğu Karadeniz hamsilerine oranla daha iridir. Boyları 18 cm’ye kadar ulaşır. Kasım ayı ortalarından itibaren Trakya sahillerine ve Marmara’ya doğru göç ederler. Akış sırasında torik, palamut ve kofana gibi büyük balıklar hamsinin sürülerini İstanbul boğazına doğru sürerler.

Marmara Hamsisi

Marmara’ya yerleşmiş olan bu hamsiler sürüler halinde göç etmezler. Batı ve Doğu Karadeniz hamsilerine oranla daha küçüktürler. Kışın Gemlik, Bandırına ve İmralı açıklarında gırgır ağlarıyla avları yapılır.

Hamside önemli olan bir diğer nokta da tazeliğidir. Taze ise gözleri mutlaka saydam görünür ve parlaktır. Gözleri içine çökmemiş, solungaç kısımları parlak, pul kısımları gergin ve parlak olmalıdır. Balığa dokunulduğunda kuyruk kısmının sert olması ve parmakla baskı uygulanması sonucunda çukur meydana gelmemesi balığın taze olduğu anlamına gelmektedir.

Kaynaklar: Carrefoursa, Et ve Süt Kurumu

BALIK YEMEKLERİ

GÜNÜN YEMEKLERİ

ALAZADE RESTORAN

PERPA RESTAURANTLAR

PERPA GIDA FİRMALARI    

PERPA FİRMALARI    

PERPA İLETİŞİM     

AMBALAJ FİRMALARI

PERPA TİCARET MERKEZİ